Odkryto zaginiony grobowiec faraona Totmesa II

Nieopodal Doliny Królów archeolodzy odkryli zaginiony grobowiec Totmesa II. Faraon ten władał Egiptem około 3500 lat temu. To pierwszy pochówek władcy Egiptu odkryty od czasów znalezienia grobowca Tutanchamona w 1922 roku – poinformowało egipskie Ministerstwo Turystyki i Starożytności.

Grobowiec Totmesa II odkryli naukowcy z egipsko-brytyjskiego zespołu archeologicznego kierowanego przez egipską Najwyższą Radę Starożytności oraz New Kingdom Research Foundation. Natrafili na niego niecałe 2,5 kilometra od Doliny Królów – słynnej nekropolii władców Egiptu. W 2022 roku odsłonili oni wejście i główny korytarz grobowca oznaczonego jako C4. Wówczas uznali, że może to być grobowiec którejś z małżonek faraona Totmesa III, bo wcześniej odkryto w pobliżu grobowce jego żon.

Jednak niedawno archeolodzy natrafili tam na dowody, które pozwoliły zidentyfikować właściciela grobowca. Znaleźli fragmenty alabastrowych naczyń z inskrypcjami zawierającymi imię Totmesa II. Określa się go na nich jako „zmarłego króla”. Naczynia miały też inskrypcje z imieniem jego głównej żony, Hatszepsut, która była też jego przyrodnią siostrą, co dodatkowo potwierdza tożsamość właściciela grobowca.

Grobowiec Totmesa II

Przedstawiciele egipskich władz określili znalezienie grobowca Totmesa II jako jedno z najważniejszych odkryć archeologicznych ostatnich lat. Profesor Mohamed Abdel Badie, szef egipskiej misji archeologicznej przyznał, że grobowiec jest w złym stanie. Dodał, że wynika to prawdopodobnie z powodzi wywołanej obfitymi opadami, które nawiedziły ten rejon tuż po śmierci faraona, co skłoniło zarządców nekropolii do przeniesienia większej części zawartości grobowca w inne miejsce.

Jak przyznał dr Piers Liserland, szef brytyjskiej misji archeologicznej, grobowiec charakteryzuje się prostym projektem architektonicznym. W jego skład wchodzi główny korytarz z podłogą pokrytą warstwą białego tynku, który prowadzi do komory grobowej. Korytarz jest położony około 1,4 metra wyżej od samej komory grobowej. Badacze sądzą, że przygotowano go w ten sposób po zalaniu grobowca, by bezpiecznie przetransportować jego zawartość, w tym ciało Totmesa II.

Odkryte wewnątrz komnaty grobowej fragmenty zaprawy na ścianach zawierają pozostałości inskrypcji oraz niebieskie i żółte zdobienia, symbolizujące niebo i gwiazdy. Znaleziono tam też fragmenty księgi Am-Duat – swoistego przewodnika po zaświatach przeznaczonego dla zmarłych.

XVIII dynastia

Rządząca od około 1550 p.n.e. do 1292 p.n.e. XVIII dynastia, której przedstawicielem był też Totmes II, to jedna z lepiej poznanych dynastii starożytnego Egiptu. Należeli do niej m.in. Tutenchamon, Amenhotep III, kobieta-faraon Hatszepsut – żona Totmes II, czy wielki wojownik Totmes III – syn Totmesa II. Za czasów tej dynastii powstało wiele wspaniałych budowli, a sam Egipt przeżywał rozkwit.

Mimo że o XVIII dynastii wiemy całkiem dużo, to o samym faraonie Totmesie II i jego losach wiadomo niewiele. Badacze spierają się o czas jego panowania. Jedni twierdzą, że rządził Egiptem 13 lat, inni że tylko 3. Wiadomo, że poślubił swoją przyrodnią siostrę Hatszepsut. Ten związek pozwolił jej później zostać jedną z czterech kobiet w historii Egiptu, które nosiły tytuł faraona.

Jednak niewiele wiadomo o samych rządach Totmesa II i jego osiągnięciach. Zapisy historyczne wskazują, że stłumił powstanie w Nubii. Mówią również, że prowadził kampanię we wschodniej części Morza Śródziemnego, a jego armia dotarła aż do współczesnej Syrii.

Totmes II zmarł w 1479 r. p.n.e. w wieku 30 lat. Jego ciało znaleziono w XIX wieku w świątyni w Deir el-Bahari. Obecnie znajduje się w Narodowym Muzeum Cywilizacji Egipskiej w Kairze.

Egipskie władze zaznaczyły, że prace archeologiczne będą kontynuowane. Naukowcy mają nadzieję na więcej odkryć. Liczą też, że uda im się odnaleźć miejsce, gdzie przeniesiono zawartość grobowca Totmesa II.

Źródło: Live Science, Ministerstwo Turystyki i Starożytności Egiptu, fot. Wmpearl/ JMCC1/ Wikimedia Commons/ CC0