Odwołanie Prezesa POLSA

Echo deorbitacji Falcona 9 nad Polską? Minister Rozwoju i Technologii Krzysztof Paszyk w dniu 11 marca 2025 odwołał Prezesa Polskiej Agencji Kosmicznej.

Prezes Polskiej Agencji Kosmicznej (POLSA) został powłany na stanowisko cztery lata temu. W dniu 18 lutego 2021 prof. dr hab. Grzegorz Wrochna odebrał z rąk wicepremiera, ministra rozwoju, pracy i technologii Jarosława Gowina nominację na prezesa Polskiej Agencji Kosmicznej.

Przez kolejne lata POLSA uczestniczyła w wielu ważnych działaniach związanych z polskim sektorem kosmicznym. W międzyczasie doszło do wyraźnego wzrostu krajowych nakładów na tę branżę przemysłu. Chyba najbardziej wyraźny przykład zwiększonej aktywności Polski to udział polskiego astronauty w misji Ax-4, której start powinien nastąpić wiosną tego roku.

Przez lata kierowania POLSA Profesor Wrochna był bardzo zaangażowany i aktywny przy działaniach zmierzających m.in. do utrzymania wysokiej składki Polski do ESA, jak również uruchomienia krajowych mechanizmów do wsparcia sektora kosmicznego. Większość polskich przedstawicieli sektora kosmicznego pozytywnie lub bardzo pozytywnie ocenia pracę Profesora Wrochny.

W dniu 11 marca 2025 Minister Rozwoju i Technologii Krzysztof Paszyk w dniu 11 marca 2025 odwołał Prezesa Polskiej Agencji Kosmicznej.

Odwołanie Prezesa Profesora Grzegorza Wrochny ma prawdopodobnie związek z zamieszaniem związanym z dostępem do informacji o możliwej deorbitacji górnego stopnia rakiety Falcon 9 nad Polską. Ta “możliwa” deorbitacja stała się faktem – na teren Polski spadło kilka fragmentów górnego stopnia Falcona 9.

Grzegorz Wrochna jest profesorem nauk fizycznych. Urodził się 13 marca 1962 r. w Radomiu. W latach 1986-1991 pracował na Wydziale Fizyki UW, współpracował z ośrodkami naukowymi DESY w Hamburg i CERN w Genewie. W latach 1991-1998 w CERN uczestniczył w projektowaniu i budowie eksperymentu CMS przy Wielkim Zderzaczu Hadronów LHC, w szczególności w projektowaniu i testowaniu elektroniki odpornej na promieniowanie.

Od 1999 pracował w Instytucie Problemów Jądrowych, od 2006 jako dyrektor, wcześniej jako kierownik Laboratorium Aparatury Astrofizycznej. Był inicjatorem utworzenia Narodowego Centrum Badań Jądrowych w 2011 r. i jego dyrektorem do 2015 r. Utworzył w nim m.in. Zakład Astrofizyki Cząstek. Był współtwórcą i przewodniczącym Polskiej Sieci Astrofizyki Cząstek. Wraz z prof. Makiewiczem z CFT PAN prowadził eksperyment „Pi of the Sky” śledzący optycznie błyski promieniowania gamma wykrywane przez sieć satelitów. Obserwacja najjaśniejszego z nich zaowocowała wspólną z zespołem satelity NASA SWIFT publikacją w „Nature”.

Reprezentował Polskę w komitetach programowych EURATOM, komitetach Nuclear Energy Agency OECD,  Radzie Nadzorczej unijnego Joint Research Centre (od 2019 r.).  W latach 2017-2018 był przewodniczącym Komitetu Polityki Naukowej.

W latach 2019-2020 był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, gdzie nadzorował m.in. współpracę z Komisją Europejską i ESA.

(POLSA)