Tego surowca jest w Polsce najwięcej. Eksperci mówią wprost, że nie powinniśmy go wykorzystywać

Zgodnie z raportem „Transformacja energetyczna w Polsce, edycja 2024” opublikowanym przez Forum Energii, w 2023 roku udział węgla w produkcji energii elektrycznej w naszym kraju po raz pierwszy w historii spadł do poziomu 60,5% (dane za ubiegły rok nie są jeszcze dostępne).

To aż o niemal 10 punktów procentowych mniej w porównaniu do poprzedniego (2022) roku. Nie ulega jednak wątpliwości, że węgiel historycznie był najważniejszym bogactwem naturalnym naszego kraju. Problem w tym, że nie powinniśmy z niego korzystać.

Hasło „Polska węglem stoi” się zdezaktualizowało

Polska od dawna opiera swoją energetykę na węglu, którego wydobycie na dużą skalę rozpoczęło się już w XIX wieku, szczególnie w rejonie Górnego Śląska, choć wówczas nie mieliśmy z powodu zaborów własnej państwowości. Jednak to historyczne uzależnienie ukształtowało infrastrukturę energetyczną kraju i miało znaczący wpływ na gospodarkę niepodległej już Rzeczypospolitej.

Według raportu Country Studies, organizacji utrzymywanej w latach 1986 – 1998 przez U.S. Department of The Army (Departament Armii Stanów Zjednoczonych), której publikacje są aktualnie zarchiwizowane w formie cyfrowej w Bibliotece Kongresu, jeszcze w 1990 roku Polska dysponowała rezerwami czarnego złota oszacowanymi na 130 miliardów ton. Celowo podaję dane amerykańskie, gdyż z racji obowiązującego wówczas w Polsce ustroju dane lokalne pozostają mniej wiarygodne i trudniej dostępne.

Ta obfitość sprawiła, że węgiel stał się fundamentem polskiego systemu energetycznego przez wiele lat. Jednakże, w obliczu narastających problemów środowiskowych, negatywnych skutków zdrowotnych i międzynarodowych zobowiązań klimatycznych, istnieje coraz silniejsza potrzeba odejścia od węgla w kierunku odnawialnych źródeł energii.

Presja na zmianę wynika z wielu stron: od konieczności redukcji emisji gazów cieplarnianych, poprzez poprawę jakości powietrza i zdrowia publicznego, aż po dostosowanie się do unijnych celów dekarbonizacji.

Polski paradoks węglowy

Nie sposób pominąć również ekonomicznego aspektu polskiego wydobycia. Polski węgiel przestał być opłacalny. Owszem, polski sektor energetyczny wciąż potrzebuje tego zasobu, ale mimo malejącego udziału węgla w miksie energetycznym naszego kraju, import tego surowca spada wolniej niż jego lokalne wydobycie.

Według danych publikowanych przez Forum Energii, wydatki Polski na import paliw pozostają bardzo wysokie – wyniosły 138 mld zł w samym 2023 r. Od 2014 r., uwzględniając inflację, było to już 1,2 bln zł.

Te liczby jasno pokazują, że Polska stoi przed energetycznym paradoksem. Z jednej strony wciąż mamy duże zasoby węgla, które przez dekady były symbolem naszej gospodarczej siły.

Z drugiej strony, dalsze poleganie na tym surowcu staje się nie tylko nieopłacalne, ale i sprzeczne z globalnymi trendami oraz interesem społecznym. Eksperci są zgodni: nie powinniśmy go wykorzystywać, bo cena – zarówno finansowa, jak i ekologiczna – jest zbyt wysoka.

Rekomendacje dla rządu

Tymczasem Ekspercka Rada ds. Bezpieczeństwa Energetycznego i Klimatu w swoich rekomendacjach dla rządu, opublikowanych w lutym 2024 roku, idzie o krok dalej, wskazując, że Polska powinna wyznaczyć datę odejścia od energetyki węglowej na 2035 rok – znacznie wcześniej, niż zakładały poprzednie plany sięgające 2049 roku.

Zdaniem ekspertów, taki krok wymaga pilnej mobilizacji inwestycji w odnawialne źródła energii i modernizację infrastruktury, by zbilansować system energetyczny po wygaszeniu węglowych bloków. Podkreślają oni, że sztuczne przedłużanie życia energetyki węglowej przyniesie więcej szkód niż korzyści, wskazując na pogarszający się stan jednostek wytwórczych i konieczność dostosowania się do unijnych regulacji.

Przyszłość polskiej energetyki wymaga odważnych decyzji. Odejście od węgla to nie tylko konieczność wynikająca z międzynarodowych zobowiązań, ale także szansa na rozwój nowoczesnych technologii i poprawę jakości życia.

Transformacja energetyczna, choć kosztowna i złożona, może przekuć historyczne bogactwo w nowy rodzaj siły – opartej na zrównoważonym rozwoju i innowacjach. Pytanie brzmi, czy zdołamy pożegnać się z przeszłością, zanim jej ciężar przygniecie naszą przyszłość.

Część odnośników to linki afiliacyjne lub linki do ofert naszych partnerów. Po kliknięciu możesz zapoznać się z ceną i dostępnością wybranego przez nas produktu – nie ponosisz żadnych kosztów, a jednocześnie wspierasz niezależność zespołu redakcyjnego.

Artykuł Tego surowca jest w Polsce najwięcej. Eksperci mówią wprost, że nie powinniśmy go wykorzystywać pochodzi z serwisu ANDROID.COM.PL - społeczność entuzjastów technologii.