„Kolekcjonerka kości”. Badacze opisali gąsienicę, która kamufluje się przy pomocy martwych owadów

Naukowcy opisali gatunek mięsożernej gąsienicy, która „ubiera się” w części ciała martwych owadów, by pozostać niezauważona i podkradać złapane przez pająki ofiary. Przez ten osobliwy kamuflaż gąsienica została nazwana przez badaczy „kolekcjonerką kości”, choć nie ma jeszcze oficjalnej nazwy. Występuje wyłącznie na hawajskiej wyspie Oʻahu i w ciągu ponad 20 lat badań terenowych zaobserwowano tylko 62 osobniki tego gatunku.

Nowo opisany gatunek gąsienicy kamufluje się za pomocą części ciał martwych owadów, aby móc podkradać pająkom im ich zdobycz. Nauka nie zna żadnego innego gatunku, który zachowywałby się w ten sposób. „Kolekcjonerka kości” żyje wśród pająków, a do tego sama jest mięsożercą… i kanibalem.

Opis osobliwego gatunku gąsienicy ukazał się na łamach pisma „Science: (DOI: 10.1126/science.ads4243).

„Kolekcjonerka kości”

Gąsienice to stadium larwalne motyli i błonówek. Większość osobników dorosłych tych owadów żywi się głównie materią roślinną, a ich larwy robią to samo. Często można zobaczyć gąsienice żujące liść. Gatunki mięsożerne są rzadkie. Tylko 0,1 procent znanych gatunków motyli dziennych i nocnych ma mięsożerne larwy. Mięsożerne gąsienice nie należą do sprinterów, dlatego też ich pożywienie musi być wolniejsze od nich lub unieruchomione, dlatego są to przeważnie inne larwy czy jaja owadów.

Ale „kolekcjonerka kości” wypracowała inną strategię. Żyje na pajęczynach wewnątrz pni drzew, wśród skał i innych zamkniętych przestrzeni i żywi się owadami w nich uwięzionymi. Sama unika stania się ofiarą dzięki osłonce z martwych ciał owadów, która działa jak kamuflaż. Żywiąc się zdobyczą pająków przy okazji uzupełnia swój kamuflaż. A przebranie to jest skuteczne, bo naukowcy nie znaleźli pająków żerujących na tych gąsienicach ani osobników owiniętych w pajęczą przędzę.

Ten dziwny owad występuje tylko na hawajskiej wyspie Oahu. Należy do rodzaju Hyposmocoma i został właśnie opisany po raz pierwszy. Hyposmocoma to rodzaj ćmy. Dotychczas opisano ponad 350 gatunków z tego rodzaju i wszystkie są endemiczne dla wysp hawajskich. Wiele gąsienic występujących na Hawajach używa gruczołów przędnych do tworzenia ochronnych osłonek, które zawierają porosty czy ziarenka piasku. Ta jest pierwszą, która używa do tego głów mrówek, odwłoków chrząszczy czy skrzydełek much, ale też wylinek pająków. Stworzenie dokładnie bada i mierzy każdą część ciała, zanim wplecie ją w swoje przebranie.

Kanibalizm

Daniel Rubinoff z University of Hawai‘i w Mānoa i jego współpracownicy odkryli gąsienicę podczas wędrówki po górach na Oʻahu ponad dwie dekady temu. – Dostrzegliśmy ten mały woreczek pokryty kawałkami owadów i szczerze mówiąc, nie byliśmy pewni, co to jest. Zabraliśmy to do laboratorium i dopiero tam zdaliśmy sobie sprawę, że jest tam mała gąsienica – powiedział Rubinoff.

Przyznał też, że strategia wypracowana przez „kolekcjonerkę kości” jest wyjątkowa. – To prawdopodobnie jedyny sposób na przetrwanie, żyjąc z pająkiem – pokrywając się kawałkami jego zrzuconej skóry i jego poprzednich posiłków – powiedział Rubinoff. To sprawia, że ​​gąsienica pachnie jak worek śmieci, a nie jak soczysta przekąska dla jej pajęczego współlokatora.

Nowo opisana gąsienica z nienazwanego jeszcze gatunku gustuje w zostawionych na później przekąskach pająków, ale nie pogardzi też własnym gatunkiem. O jej kanibalizmie naukowcy dowiedzieli się po umieszczeniu dwóch larw w tej samej klatce, co doprowadziło do tego, że większa zjadła mniejszą. Dlatego na pajęczej sieci można spotkać wyłącznie jedną „kolekcjonerkę kości”.

Rzadki gatunek

W laboratorium naukowcy dali gąsienicom do wyboru różne rzeczy, które mogły wpleść w swoje osłonki. Te wybierały wyłącznie części ciała innych owadów lub pajęczą wylinkę. Nie pasowały im żadne gałązki, ziarenka piasku, liście czy kawałki kory. Gąsienice nie przyjmowały niczego innego: albo części owadów, albo nic. Po około dwóch do trzech miesięcy gąsienica przeobraża się w ćmę mniejszą od ziarenka ryżu.

„Kolekcjonerka kości” to niezwykle rzadki gatunek. Naukowcy znaleźli zaledwie 62 osobniki w trakcie ponad 150 badań terenowych przeprowadzonych w ciągu około 22 lat. Wszystkie na tym samym obszarze obejmującym około 15 kilometrów kwadratowych pasma górskiego Waianae.

Analizy genetyczne wykazały, że gatunek ten pojawił się po raz pierwszy około 15 do 9 milionów lat temu. To oznacza, że jest starszy o miliny lat od wysp, gdzie żyje. To z kolei sugeruje, że kiedyś był bardziej rozpowszechniony.

Źródło: New Scientist, Science Alert, fot. Daniel Rubinoff You Tube channel