11 kwietnia 2025

◢ #unknownews ◣

Zapraszam do lektury dzisiejszego wydania newslettera, a jeśli chcesz otrzymywać go na maila, to tutaj możesz zapisać się na niego.

Rzuć okiem na bardzo nietypową "ofertę pracy", która może nie tylko Cię zainteresować, ale także zapewnić zabawę na pewien czas.

1) Pociąg z 1993 roku psuł moje testy! — zabawny przykład debugowania problemów
https://blog.cloudflare.com/yarn-test-suffers-strange-derailment/
INFO: Autor zauważył, że wywołanie przez niego testów za pomocą “yarn test” kończyło się błędem. Co ciekawe, ten błąd pojawiał się po tajemniczych 27 sekundach. Dlaczego akurat tyle to zajmowało? Kolejną zagadką było to, dlaczego testy przechodzą na MacOS i uruchamiają się bardzo szybko, a na Linuksie nie dość, że się wysypują, to jeszcze mają opóźnienie. Ostatecznie udało się namierzyć problem za pomocą narzędzia strace, ale co to wszystko ma wspólnego z pociągami? Tego dowiesz się z artykułu.

2) Jak zrobiono efekty podwodne do filmu ‘Polowanie na Czerwony Październik’?
https://www.modelshipsinthecinema.com/2016/12/hunt-for-red-october-1990.html
INFO: Film pochodzi z 1990 roku i jak się domyślasz, niewiele było tam super zaawansowanej grafiki CGI. Zastosowano fizyczne modele okrętów podwodnych, ale jak uzyskano efekt wody i jak zasymulowano podwodne warunki? Wrzucam jako ciekawostkę.

3) Jak zrootować Kindle i co można z nim zrobić po jailbreaku (film, 26m)
https://www.youtube.com/watch?v=Qtk7ERwlIAk
INFO: Przeważnie jailbreak Kindle opisywany jest jako metoda na pozbycie się reklam oraz… sposób na podmianę domyślnych wygaszaczy ekranu. Przy takich argumentach aż chce się rootować urządzenie ;) Autor pokazuje jednak, że to tylko wierzchołek góry lodowej i współczesne rozwiązania do jailbreaku mają sens, pozwalają Ci rozszerzyć możliwości urządzenia, a nawet… uruchomić (sprawnie działającego) Linuksa ze środowiskiem graficznym. Wszystko pokazane na realnym sprzęcie, bez teoretyzowania. Fajne!

4) Czy zapytanie pochodzi z przeglądarki - jak to sprawdzić?
https://macarthur.me/posts/forbidden-request-headers/
INFO: Autor opisuje swoje eksperymenty z rozpoznawaniem, czy żądanie HTTP pochodziło z adresu wpisanego przez użytkownika w pasku przeglądarki, a nie np. z tagu img czy funkcji fetch() w JavaScript. Pokazuje, że nagłówki takie jak np. Accept są zbyt łatwe do nadpisania przez skrypty, dlatego wykorzystuje tzw. “forbidden headers”, a konkretnie sec-fetch-* – które przeglądarka ustawia sama i nie pozwala nadpisać w kodzie JS. To ciekawy sposób na rozróżnienie między nawigacją użytkownika a automatycznymi zapytaniami.

5) Czym jest “high agency” i jak to podejście może zmienić twoje życie?
https://www.highagency.com/
INFO: Ciekawy i dość długi artykuł na temat “wysokiej sprawczości” w życiu. Zamiast biernie przyjmować, co daje życie, warto je samodzielnie ukierunkować. Co ciekawe, jest to umiejętność, której można się nauczyć, ale najpierw (wg autora) warto nauczyć się rozpoznawać wskaźniki niskiej i wysokiej sprawczości, aby wiedzieć, czym ona jest. Mało techniczny, ale skłaniający do przemyśleń artykuł.

6) Automatyczne przepisywanie menu restauracji — OCR i LLM
https://careersatdoordash.com/blog/doordash-llm-transcribe-menu/
INFO: Zespół DoorDash (firma dostarczająca jedzenie do domu) stworzył system automatycznej transkrypcji zdjęć menu obsługiwanych restauracji, łączący OCR, LLM-y i warstwę zabezpieczającą opartą na Machine Learning. Interesujące zastosowanie sztucznej inteligencji przy zadaniach, które niegdyś pracownicy wykonywali samodzielnie, ręcznie przepisując zawartość każdego menu.

7) Czy przejdziesz proces rekrutacyjny w branży AI/ML? [sponsorowane]
https://s.mrugalski.pl/jjit
INFO: Jak wiele wiesz o tworzeniu agentów AI? Sprawdź swoje umiejętności w praktyce i zaprojektuj agenta wydobywającego informacje z trzech zbiorów danych. Jeśli Ci się to uda, otrzymasz zniżkę na szkolenie AI Devs, które rusza już 12 maja. Spróbuj swoich sił i zawalcz o zniżkę.

8) Buy Once Software – katalog aplikacji z jednorazową opłatą
https://buyoncesoftware.com/
INFO: Zestawienie aplikacji, które nie wymagają subskrypcji. Płacisz raz i możesz po prostu używać aplikacji jak za dawnych czasów. Znajdziesz tu narzędzia z takich kategorii jak design, produktywność, programowanie, marketing, AI czy inne użytkowe aplikacje na Maca i Windowsa. Każda aplikacja zawiera krótki opis, link do strony producenta oraz informację o ewentualnych promocjach. Użyteczne, zwłaszcza jeśli masz już dość miesięcznych opłat za oprogramowanie.

9) Jak stworzyć wyszukiwarkę cytatów z seriali? (film, 23m)
https://www.youtube.com/watch?v=fRH4KyQS6-g
INFO: Wyobraź sobie, że masz ogromną kolekcję odcinków swojego ulubionego serialu i chcesz przeskoczyć do konkretnego odcinka, w którym Twój ulubiony bohater wypowiada pewną ikoniczną kwestię. Tylko który to był odcinek, który sezon i która minuta nagrania? Autor sprytnie wykorzystał silnik wyszukiwania Algolia, YouTube-DL, ffmpeg oraz serwis Happy Scribe, aby zrealizować opisany pomysł. Nawet jeśli nie jesteś wielkim fanem seriali i wcale nie potrzebujesz szukać kultowych scen, to i tak zaprezentowane rozwiązania mogą przydać Ci się do przeszukiwania innych (szczególnie tych w formacie wideo) danych.

10) Visual reasoning w GPT-4o - czy to będzie kolejny przełom?
https://arcturus-labs.com/blog/2025/03/31/visual-reasoning-is-coming-soon/
INFO: Nowości w GPT-4o od OpenAI pozwalają nie tylko generować obrazy w sposób spójny z kontekstem rozmowy, ale też zachować i modyfikować wcześniej wygenerowane grafiki. To spore usprawnienie w porównaniu do dotychczasowych narzędzi, które nie miały pamięci wizualnej i bazowały wyłącznie na opisach tekstowych. Autor widzi jednak większy potencjał i przewiduje “wizualne rozumowanie” w modelach, czyli zdolność do wnioskowania, jak mogłyby zachować się poszczególne elementy fotki po pewnych akcjach.

11) Lista 5 wartych uwagi trendów w programowaniu, które NIE są związane z AI
https://read.engineerscodex.com/p/5-non-llm-software-trends-to-be-excited
INFO: W artykule omówiono pięć rozwijających się kierunków w inżynierii oprogramowania, które nie są związane z modelami językowymi. Znajdziesz tu m.in. przegląd rozwoju local-first software, WebAssembly w przeglądarce (np. do uruchamiania SQLite czy modeli ML), rosnącą popularność SQLite w środowiskach produkcyjnych oraz konkretne przykłady wykorzystania tych technologii w narzędziach takich jak Notion czy Expo.

12) Jakich stron nie lubią użytkownicy wyszukiwarki KAGI, a które kochają?
https://kagi.com/stats?stat=leaderboard
INFO: Kagi to płatna wyszukiwarka internetowa, bez reklam i ponoć z bardzo wysoką jakością wyników. Można ją dostosować do siebie na różne sposoby, np. poprzez dodanie do czarnej listy domen, z których wyników sobie nie życzymy widzieć. Co najczęściej ląduje na takiej liście zakazanych stron? Które domeny są przez użytkowników faworyzowane jako zaufane i lubiane? Niech nie dziwi Cię fakt, że ta sama domena może być np. na pozycji 3 w najczęściej blokowanych i jednocześnie na pozycji np. 10 w najczęściej promowanych stronach. To są uśrednione wyniki od tysięcy użytkowników. Pomiędzy domenami blokowanymi i promowanymi możesz przełączać się za pomocą górnej nawigacji.

13) Llama 4 od Meta pnie się w rankingach… ale czy robi to uczciwie? (film, 4m)
https://www.youtube.com/watch?v=P4M9wfJH-yI
INFO: Meta zaprezentowała rodzinę modeli Llama 4 – nową generację dużych, multimodalnych LLM-ów, które mocno konkurują z produktami np. od OpenAI i Google. Ogromne (5x większe niż w Gemini) okno kontekstowe nowego modelu robi wrażenie, ale użytkownicy z jakiegoś powodu nie są zachwyceni. Ale przecież testy przechodzą świetnie! Czyżby ktoś majstrował przy testach?

14) Porównanie Gemini 2.5 Pro vs Claude 3.7 Sonnet w zadaniach programistycznych
https://composio.dev/blog/gemini-2-5-pro-vs-claude-3-7-sonnet-coding-comparison/
INFO: Autor porównuje dwa najnowsze, wspomniane modele AI pod kątem rozwiązywania zadań programistycznych. Testowane było budowanie aplikacji, takich jak symulator lotu, wizualizacja kostki Rubika, czy trudne zadanie z LeetCode. Który model poradził sobie lepiej i który z nich warto wykorzystać w swojej pracy jako programista?

15) Aplikacje na Androida potrafią sprawdzić, jaki soft masz na smartfonie — jak?
https://peabee.substack.com/p/everyone-knows-what-apps-you-use
INFO: Choć Google ograniczyło uprawnienia aplikacji do sprawdzania listy innych zainstalowanych programów, twórcy wielu znanych aplikacji nadal obchodzą to ograniczenie. W praktyce oznacza to, że dowolna aplikacja może profilować użytkownika i jego zainteresowania na podstawie tego, co ma zainstalowane w telefonie. Prosta gra może np. sprawdzić, czy posiadasz konto na Facebooku (jeśli masz aplikację do jego obsługi, to pewnie tak), albo czy korzystasz z aplikacji randkowych. Z artykułu dowiesz się, jak taki mechanizm wykrywania aplikacji jest najczęściej implementowany.

16) Jak Chrome ustala priorytety ładowania obrazków na stronie?
https://www.debugbear.com/blog/chrome-image-request-prioritization
INFO: Przeglądarka Chrome domyślnie nadaje obrazkom niski priorytet, traktując je jako mniej istotne elementy strony. Od wersji 117 coś jednak się zmieniło i pierwszych pięć dużych grafik automatycznie zyskuje priorytet Medium, a obrazki widoczne w oknie przeglądarki zyskują nagle wysoki priorytet, aby użytkownik nie widział przed sobą rozsypanej strony. Programista może jednak kontrolować ładowanie tych zasobów, używając odpowiednich parametrów na stronie, aby istotne grafiki załadowały się wcześniej i np. poprawiły wskaźniki takie jak LCP.

17) Sparks - font do tworzenia mini wykresów w tekście
https://github.com/aftertheflood/sparks
INFO: Tworzenie prostych mini wykresów nigdy nie było aż tak łatwe. Wystarczy w aplikacji webowej zapisać ciąg cyfr oznaczających wartości liczbowe do pokazania na wykresie, a następnie zmienić font na Sparks i gotowe. Można tworzyć wizualizacje danych oparte na słupkach, kropkach i liniach z punktami. Nie jest to dokładne, ale jeśli chcesz np. pokazać procentowy postęp prac czy tendencje wzrostu/spadku pewnych danych, to będzie to wystarczające, a przede wszystkim bardzo łatwe do implementacji.

18) Piksele z kosmosu – historia pierwszych zdjęć wykonanych przez Polaków na orbicie
https://alicja.space/blog/piksele-z-kosmosu-historia-pierwszych-polskich-zdjec-kosmicznych
INFO: Kto wykonał pierwsze polskie zdjęcie satelitarne, jak to wyglądało od strony technicznej i co sprawiło, że było to możliwe? Autorka skupia się głównie na jednej ze współczesnych misji kosmicznych, ale nie zapomina także o Mirosławie Hermaszewskim. Coś dla fanów kosmicznych technologii. Jeśli to Twoje klimaty, to rzuć także okiem na inne artykuły z bloga.

19) Techniczne słowa, które prawdopodobnie wymawiasz źle
https://wonger.dev/posts/pronunciations
INFO: Autor zebrał listę terminów z branży IT, które przez długi czas błędnie wymawiał, zanim usłyszał ich poprawną wersję od innych. Znajdziesz tu wyjaśnienia dotyczące m.in. takich nazw jak Asus, Debian, LaTeX, GNU, regex czy sudo, wraz z ich fonetycznym zapisem. Użyteczne, zwłaszcza gdy pracujesz w międzynarodowej firmie i porozumiewasz się po angielsku.

20) Czym jest latency w systemach rozproszonych i jak je redukować
https://newsletter.scalablethread.com/p/understanding-latency-in-distributed
INFO: Co wpływa na opóźnienia w systemach rozproszonych i jak takie opóźnienie można zmniejszyć? Artykuł omawia czynniki takie jak odległość geograficzna, kolejki w sieci, opóźnienia w przetwarzaniu czy serializacji danych, a następnie pokazuje konkretne techniki redukcji czasu potrzebnego na każdy z tych etapów – od cachingu, przez CDN, po sharding czy connection pooling. To solidna pigułka wiedzy dla tych, którzy chcą lepiej zrozumieć, jak podnosić wydajność aplikacji rozproszonych.

21) Monitorowanie i optymalizacja aplikacji PHP z użyciem SPX i Sentry
https://blog.sentry.io/how-to-improve-performance-in-php/
INFO: Przewodnik pokazujący, jak poprawić wydajność aplikacji PHP przy użyciu lekkiego narzędzia SPX, które generuje flame charty i metryki wykonania kodu. Z artykułu dowiesz się nie tylko, jak korzystać ze wspomnianych narzędzi, ale także jak przygotować zdokeryzowane środowisko testowe dla aplikacji, które ułatwi Ci profilowanie jej wydajności.

22) Jedna właściwość w CSS poprawia typografię na stronach WWW
https://webkit.org/blog/16547/better-typography-with-text-wrap-pretty/
INFO: Nowa właściwość CSS, “text-wrap: pretty”, umożliwia przeglądarce ocenę całego akapitu przed ustaleniem miejsc zawijania linii, co pomaga unikać typowych błędów typograficznych. Nie musisz już ręcznie pozbywać się samotnych liter na końcu linii czy brzydko podzielonych akapitów. Od teraz takie poprawki mogą zrobić się automatycznie.

23) Minęło już 20 lat od powstania GIT-a - jak to się zaczęło?
https://blog.gitbutler.com/20-years-of-git/
INFO: Autor wspomina początki GIT-a, pierwsze commity Linusa Torvaldsa i przybliża kontekst jego powstania. GIT początkowo miał być przede wszystkim lepszym narzędziem do obsługi patchy i tarballi w pracy nad jądrem Linuksa. Taki prosty tracker do plików. Jak to się stało, że to proste narzędzie zmieniło się w globalny system kontroli wersji i jak po drodze powstał GitHub? Tego dowiesz się z artykułu.

24) Minimalistyczny frontend do YouTube oparty na yt-dlp
https://github.com/christian-fei/my-yt
INFO: To samohostowalne narzędzie umożliwia oglądanie i zarządzanie subskrypcjami z YouTube w czystym i uporządkowanym interfejsie. Bez reklam, rozpraszaczy i innych ozdobników. Pozwala na pobieranie materiałów offline, pozbycie się sponsorowanych segmentów (przez SponsorBlock), usuwanie clickbaitowych miniaturek, a nawet generowanie podsumowań filmów przy pomocy lokalnych lub chmurowych modeli AI. Aplikacja działa lokalnie lub w kontenerze Dockera.

25) Jak działa Apache Kafka w praktyce – zwięźle i technicznie (film, 9m)
https://www.youtube.com/watch?v=B2qVbsv6RTY
INFO: Wyjaśnienie architektury Apache Kafka w pigułce. Film przedstawia kluczowe koncepcje: tematy, partycje, offsety, producentów i konsumentów, a także mechanizmy replikacji i rebalansu. Dobry start dla tych, którzy chcą zrozumieć, jak Kafka implementuje skalowalność, odporność na awarie i efektywne przetwarzanie danych w czasie rzeczywistym – bez wdawania się w zbędne szczegóły implementacyjne.

26) Rola senior developera w erze AI wspierającej programowanie?
https://manuel.kiessling.net/2025/03/31/how-seasoned-developers-can-achieve-great-results-with-ai-coding-agents/
INFO: Ogromny odsetek programistów (w zależności od źródła, dochodzący do ponad 70%) wykorzystuje w codziennej pracy rozwiązania bazujące na AI (Cursor, Windsurf, Copilot itp.). Sprawia to, że nawet junior jest w stanie napisać całkiem sprytnie działający kod. Gdzie tu jest miejsce na pozycję seniora i w czym może on być lepszy od początkującego programisty? Doświadczeni programiści mogą lepiej wykorzystać potencjał wspomnianych narzędzi, stosując praktyki takie jak precyzyjne wymagania, mechanizmy kontroli jakości i wzorce kodu. Autor pokazuje, jak można wykorzystać narzędzia wspierane przez AI, ale na poziomie senior developera, gdzie to Ty kierujesz całym procesem tworzenia kodu, a nie oddajesz kierownicy automatowi.

27) Ukrywanie elementów wymagających JavaScriptu bez użycia JavaScriptu
https://0xda.de/blog/2025/04/hiding-elements-that-require-javascript-without-javascript/
INFO: Chcesz, aby pewne elementy na stronie były dostępne albo ukryte w zależności od tego, czy użytkownik posiada wsparcie dla JavaScriptu? Przeważnie takie sprawdzenie odbywało się na poziomie samego JS-a, czyli element domyślnie jest ukryty, a np. funkcja w JavaScript powoduje jego pokazanie się. A gdyby tak zrobić na odwrót i zupełnie pozbyć się pisania jakichkolwiek skryptów? Jest to możliwe i to na poziomie samego CSS-a. Prosta implementacja i do tego zgodna z ideą “progresywnego ulepszania”.

28) GitHub udostępnia Copilot Code Review
https://github.blog/changelog/2025-04-04-copilot-code-review-now-generally-available/
INFO: Funkcja, która przez długi czas była dostępna tylko dla testerów w zamkniętym gronie, niebawem stanie się publicznie dostępna. Mowa o automatycznym Code Review. Copilot będzie analizował kod oraz jego kontekst i komentował go tak, jak robią np. współpracownicy. Możliwe jest dostosowanie recenzji do wytycznych dotyczących np. stylu kodowania i innych standardów przyjętych w danej korporacji. Rozwiązanie można zintegrować z VS Code, jak również używać bezpośrednio na platformie GitHub. Na chwilę obecną wspiera kilka języków programowania. Możliwe są też dwa tryby pracy. Użytkownik może wybierać przegląd konkretnego fragmentu kodu albo całego pull requesta.

29) Cascii - JavaScriptowy edytor diagramów ASCII i Unicode
https://github.com/casparwylie/cascii-core
INFO: To niewielkie narzędzie pozwala tworzyć diagramy ASCII bez konieczności użycia kodu backendowego ani zewnętrznych bibliotek – wystarczy otworzyć plik HTML w przeglądarce i gotowe. Cascii obsługuje warstwy, rysowanie, grupowanie, tabelki, cofanie zmian, a zapis odbywa się lokalnie lub przez współdzieloną instancję aplikacji, gdzie dodatkowo generowane są krótkie linki do diagramów. Całość napisana w czystym JavaScripcie.

30) Tworzenie własnego serwera MCP w TypeScript (film, 8m)
https://www.youtube.com/watch?v=HyzlYwjoXOQ
INFO: Model Context Protocol (MCP) to mechanizm, który pozwala modelom AI, takim jak np. Claude, uzyskać dodatkowy kontekst oraz realny wpływ na środowisko — np. przez modyfikowanie danych na serwerze, uruchamianie aplikacji itp. Poradnik pokazuje, jak zbudować własny serwer MCP w TypeScript, który przekazuje modelowi AI strukturę danych i umożliwia wykonywanie na nich operacji. To skondensowany przykład pozwalający zrozumieć podstawy protokołu MCP oraz sposób, w jaki może on rozszerzać możliwości LLM-ów.

== LINKI TYLKO DLA PATRONÓW ==

31) Zbiór ponad 500 case study projektów GenAI i LLM
https://uw7.org/un_ce8a1ab96a2b3
INFO: Wiele się mówi o wykorzystaniu dużych modeli językowych w projektach, ale czy realnie ktoś tego używa na produkcji, zarabia na tym i działa to stabilnie? Znajdziesz tutaj ponad 500 przypadków wdrożeń takich systemów wykorzystujących generatywną AI. Przykłady pochodzą od ponad 130 firm z różnych branż. Znajdziesz tu konkretne przykłady architektur (RAG, multi-agent, fine-tuning), strategie skalowania, metody oceny jakości wyników oraz optymalizacje kosztowe i wydajnościowe. Dobre źródło inspiracji.

32) Zbiór gotowych plików do personalizacji AI w edytorze Cursor
https://uw7.org/un_60a6b3170ad52
INFO: Niezależnie, w jakiej technologii programujesz i z jakimi bibliotekami pracujesz, znajdziesz tutaj odpowiednią konfigurację dla siebie, która pozwoli Ci generować lepszy kod. Znajdzie się tutaj także coś dla testerów oprogramowania, jak i dla ludzi chcących usprawnić deployment swoich aplikacji.