Czy to zmiany klimatu zniszczyły Rzym? Naukowcy ujawniają nieznane kulisy

Dlaczego cesarstwo rzymskie tak naprawdę upadło? Nowe badania ujawniają zaskakującą teorię, według której do końca starożytnego Rzymu mogła przyczynić się mała epoka lodowcowa.

Kwi 29, 2025 - 11:06
 0
Czy to zmiany klimatu zniszczyły Rzym? Naukowcy ujawniają nieznane kulisy
Spis treści: Dlaczego Cesarstwo Rzymskie upadło? Nowa teoria o kresie cesarstwa Gdyby nie klimat cesarstwo mogłoby się odrodzić? Naukowcy od dziesięcioleci zastanawiają się, jak to się stało, że największe imperium w dziejach ludzkości upadło. Rzym przez wieki dominował nad większością Europy, częścią Azji i Afryki. Budził przy tym podziw swoją potęgą militarną, kulturą i tradycją. Ostatecznie cesarstwo upadło jednak pod naporem wewnętrznych kryzysów i zewnętrznych zagrożeń. Czy klęska była nieuniknionym skutkiem nadmiernej ekspansji, czy może wynikiem splotu nieprzewidzianych okoliczności? Dlaczego Cesarstwo Rzymskie upadło? Upadek Cesarstwa Rzymskiego w 476 r. n.e. był konsekwencją wielu różnych czynników wewnętrznych i zewnętrznych. To m.in. ciągłe wojny, olbrzymie wydatki, podatki i inflacja pogłębiały przepaść między bogatymi a biednymi i osłabiły gospodarkę. Według badaczy w imperium zaczynał narastać problem z handlem, a także rolnictwem, które traciło wydajność. Ponadto ciągłe walki o władzę, korupcja i niestabilność niektórych cesarzy osłabiały strukturę państwa. Inna rzecz to naciski zewnętrzne. Przede wszystkim ze strony plemion germańskich, które najeżdżały tereny cesarstwa. Germanie napierali na granicę starożytnego państwa, często wykorzystując słabość armii rzymskiej w różnych prowincjach. Tak zdobywali kolejne terytoria, a następnie plądrowali miasta i wioski. Wszystko to prowadziło do narastających problemów z zarządzaniem państwem, wybuchu wojen domowych oraz splądrowania Rzymu przez Wizygotów, a w konsekwencji do abdykacji ostatniego cesarza Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego, Romulusa Augustulusa, co symbolicznie uznaje się za ostateczny upadek imperium. Nowa teoria o kresie cesarstwa Jednak najnowsze badania wskazują na zupełnie inną przyczynę kresu tego wielkiego imperium. Zespół naukowców z Kanady, Niemiec i Chin uważa, że winne mogły być zmiany klimatu  i „mini” epoka lodowcowa. Swoje badania opublikowali na łamach czasopisma naukowego „Geology”. Nowe światło na wydarzenia historyczne rzuciła analiza skał z Grenlandii, które odnaleziono w Breiðavík, na zachodnim wybrzeżu Islandii. Pomimo znacznej odległości od granic cesarstwa, zawierają one dowody na potwierdzenie tezy. Naukowcy uważają, że ochłodzenie klimatu w tych trudnych dla cesarstwa czasach mogło przyczynić się do wzmożonej migracji w V wieku n.e. – Znaczne zmiany środowiskowe i klimatyczne mogły mieć wpływ na przemieszczanie się mieszkańców cesarstwa, szczególnie z obszarów narażonych na nieurodzaj i głód – powiedział Live Science główny autor badania Christopher Spencer z Queen's University w Kingston w Ontario. – Połączenie różnych czynników stresogennych mogło zaostrzyć tzw. presję społeczną, przyczyniając się do ostatecznego rozpadu imperium – dodaje. Gdyby nie klimat cesarstwo mogłoby się odrodzić? Analiza osadów z Grenlandii, które dotarły na Islandię, potwierdziły trzy niezależne erupcje wulkanów z pierwszej połowy VI wieku. Olbrzymia ilość pyłu, która trafiła do atmosfery po wybuchach, miała ograniczyć światło słoneczne docierające na Ziemię nawet na 300 lat. To w rezultacie mogło ochłodzić klimat na naszej planecie nawet o kilka stopni. – Przemieszczanie się fragmentów skał z Grenlandii na Islandię jest spowodowane głównie przez rafting. To proces, w którym góry lodowe obciążone szczątkami lodowców są przenoszone przez oceaniczne prądy – wyjaśnia Spencer. Autorzy badania wskazują, że jeśli w czasie formowania tej warstwy plaży duża liczba grenlandzkich gór lodowych dryfowała w stronę Islandii, może to być dowodem na istnienie małej epoki lodowcowej przypadającej na przełom starożytności i średniowiecza. Ochłodzenie to było na tyle poważne, że mogło wpłynąć również na losy Cesarstwa Rzymskiego. – Trzeba jednak zaznaczyć, że nawet jeśli potwierdzi się, że ta epoka lodowcowa miała miejsce, cesarstwo zachodniorzymskie i tak było już w stanie rozkładu – tłumaczy Spencer. Wydarzenie to nastąpiło po umownym upadku imperium, a więc był to swoisty gwóźdź do trumny. Te wydarzenia miałyby jednak kluczowe znaczenie dla potencjalnego „odrodzenia się” cesarstwa. Ze względu na niekorzystny klimat imperium po prostu nie mogło wstać z kolan. Źródło: Geology Nasz autor