Warzywa i owoce z Czarnobyla? Taki scenariusz wkrótce może się ziścić

Spis treści Historia Strefy Wykluczenia wokół Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej Jak badano, czy grunt wokół Czarnobyla jest bezpieczny? Strefa wokół Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej cieszy się ponurą sławą. Ściągają do niej wielbiciele tzw. „dark tourism”, w poszukiwaniu mocnych wrażeń. Ten postapokaliptyczny krajobraz nie jest jednak aż tak niebezpieczny, jak się powszechnie sądzi. Nowe badania naukowców z Ukrainy i Wielkiej Brytanii dowodzą, że ogromny teren mógłby już być z powrotem wykorzystywany jako pola uprawne. Historia Strefy Wykluczenia wokół Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej Strefa wykluczenia wokół Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej w Ukrainie to obszar o promieniu około 30 km wokół miejsca katastrofy nuklearnej z 26 kwietnia 1986 roku, w reaktorze nr 4. Po wybuchu reaktora doszło do uwolnienia ogromnych ilości promieniotwórczych izotopów, w tym cezu-137, jodu-131 i strontu-90. Ówczesne władze radzieckie ewakuowały ludność z pobliskich terenów – najpierw z miasta Prypeć, a potem z niemal setki okolicznych wsi. W ciągu kilku dni ewakuowano ok. 116 tys. osób. Z czasem liczba przesiedlonych wzrosła do około 350 tys. Niektórzy z nich nielegalnie wrócili i zostali tzw. samosiołami. Wkrótce wokół Czarnobyla ustanowiono strefę wykluczenia – teren uznany za zbyt skażony do zamieszkania. Objęła ona teren w promieniu 30 km wokół elektrowni, ale obszar ten był później modyfikowany w zależności od poziomu skażenia. Strefa szybko stała się siedliskiem dzikiej przyrody – zaobserwowano wzrost liczebności wielu gatunków, w tym wilków, żubrów i rysi. W ciągu kolejnych lat była przedmiotem badań naukowych z zakresu radiobiologii, ekologii i ochrony środowiska. Prowadzili je naukowcy z Ukrainy i wielu innych krajów. Dziś strefa wykluczenia jest zarządzana przez ukraińskie władze jako obszar chroniony. Utworzono tam rezerwat przyrody: Poleski Państwowy Rezerwat Radiacyjno-Ekologiczny. Jak badano, czy grunt wokół Czarnobyla jest bezpieczny? Nowe badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Portsmouth oraz Ukraińskiego Instytutu Radiologii Rolniczej wskazują, że znaczne obszary ziemi w Strefie Wykluczenia mogą być ponownie bezpiecznie uprawiane. Zespół naukowców opracował prosty i skuteczny protokół oceny skażenia promieniotwórczego.  Pozwala on obliczyć absorpcję promieniotwórczych pierwiastków przez popularne gatunki uprawne, takie jak ziemniaki, zboża, kukurydza i słoneczniki. Testy przeprowadzone na 100-hektarowym polu wykazały, że dawki promieniowania, na jakie narażeni byliby rolnicy i rośliny mieszczą się w krajowych normach bezpieczeństwa. Mało tego, są nawet niższe niż naturalne promieniowanie w wielu regionach świata. Profesor Jim Smith z Uniwersytetu w Portsmouth podkreśla, że wyniki te mogą pomóc w walce z dezinformacją na temat ryzyka promieniowania w regionie Czarnobyla. Mogą też pomóc w rewitalizacji tych terenów poprawić bezpieczeństwo żywnościowe Ukrainy. Zespół badawczy szacuje, że możliwe jest bezpieczne uprawianie 20 tysięcy hektarów ziemi w Strefie. Źródło: Journal of Environmental Radioactivity Nasza autorka