Nie podgrzewaj wody i mleka w mikrofalówce. Oto dlaczego to zły pomysł

Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA – Federal Drug Administration) zaleca unikania podgrzewania płynów takich jak mleko czy woda w kuchenkach mikrofalowych. Zresztą podobne zalecenia ma nie tylko FDA, ale też liczne grono ekspertów. Dlaczego? To dobre pytanie i warto na nie odpowiedzieć.

Jak działa mikrofalówka?

Wyjaśnienie powodów, dla których powinniśmy unikać podgrzewania wody czy mleka w kuchenkach mikrofalowych, wymaga zrozumienia elementarnych zasad działania tego urządzenia. I nie, nie wystarczy sama wiedza, że kuchenka podgrzewa, bo ważne jest, jak to robi.

Każda kuchenka mikrofalowa wyposażona jest w magnetron. To nic innego jak lampa elektronowa do generowania fal elektromagnetycznych o wysokiej częstotliwości (w przypadku kuchenek mikrofalowych najczęściej mamy do czynienia z częstotliwością 2,45 GHz) Swoją drogą to częstotliwość zbliżona do tej używanej w sieciach Wi-Fi. Energia fal powoduje ruch cząsteczek w podgrzewanym materiale. W efekcie tego molekularnego tarcia temperatura żywności włożonej do takiej kuchenki rośnie.

Wróćmy do podgrzewania żywności, wody i mleka. Każda mikrofala wyposażona jest w metalową komorę i obrotową tacę. Metalowa komora pozwala falom emitowanym przez magnetron odbijać się i być pochłanianym przez podgrzewaną substancję, natomiast obrotowa tacka służy do bardziej równomiernego rozłożenia obszarów, gdzie tarcie molekularne jest największe (z powodu interferencji). W rezultacie po kilku minutach z mikrofali możesz wyjąć ciepły posiłek. Gorzej z wodą czy mlekiem. To nierównomierne podgrzewanie komory mikrofalówki jest też przyczyną, dla której w zaniedbanej mikrofalówce rozwijają się bakterie.

Lepiej tego unikać

Dlaczego podgrzewanie generalnie płynów w mikrofali nie jest dobrym pomysłem? Jak informuje FDA na oficjalnej stronie w artykule Microwave Ovens, mimo kilku trików mających rozłożyć fale wewnątrz podgrzewanego materiału, w istocie żadna mikrofala nie rozprowadza ich równomiernie, co w przypadku wody czy mleka może stanowić wręcz zagrożenie. Zacznijmy od wody.

Gdy mikrofale zetkną się z cząsteczkami wody, wprawiają je w intensywne drgania. W rezultacie ciecz nagrzewa się bardzo szybko, ale nierównomiernie, tworząc tzw. gorące punkty. To bardzo nagrzane obszary znajdujące się obok znacznie chłodniejszych. Jeżeli kubek/szklanka z mlekiem lub wodą będą w mikrofali zbyt długo, może dojść do zjawiska przegrzania wody. W praktyce oznacza to, że punktowo w szklance wody znajdują się obszary o temperaturze przekraczającej 100°C. Tak, dobrze czytacie: temperaturę wrzenia wody (w warunkach standardowych).

Niewidoczne zagrożenie

Co gorsza, zjawisko to pozostaje niewidoczne, bo woda może nagrzać się punktowo do wysokiej temperatury bez najmniejszych śladów w postaci znanych choćby z czajnika czy klasycznego podgrzewania wody na palnikach: bąbelków pary wodnej. Teraz gdy spróbujesz wyjąć szklankę z kuchenki mikrofalowej lub tylko lekko nią poruszyć albo dolać/dosypać czegoś do podgrzanej wody może dojść do gwałtownego wrzenia, a to spowodować poważne oparzenia.

Już słyszę te protesty: „Jak to?! Wrzenie bez bąbelków?!”. Tak, to możliwe. Dzieje się tak, ponieważ do zainicjowania wrzenia potrzebne są tzw. punkty nukleacji – niewielkie nierówności na powierzchni naczynia, zanieczyszczenia lub pęcherzyki powietrza, od których mogą zacząć formować się bąbelki pary. W gładkim naczyniu i przy szybkim, nierównomiernym ogrzewaniu mikrofalami, takich punktów może zabraknąć. Wystarczy wsypać np. troszkę cukru do nagrzanej w mikrofalówce wody, by nieprzyjemnie się zaskoczyć (każdy kryształ cukru to mnóstwo punktów nukleacji dla przemiany fazowej nagrzanej w gorących punktach wody).

Z mlekiem sytuacja wygląda nieco inaczej, ale również nie należy podgrzewać go za pomocą mikrofalówki. Podgrzewanie mleka w ten sposób może prowadzić do utraty cennych wartości odżywczych, co jest szczególnie istotne w przypadku mleka dla dzieci. Ponadto mikrofalówka może zmieniać smak i konsystencję mleka, czyniąc je mniej apetycznym. Nierównomierne podgrzewanie, charakterystyczne dla mikrofalówek, dodatkowo zwiększa ryzyko powstania gorących plam, które mogą być niebezpieczne. Mam teraz dla was dobrą wiadomość: nie musimy pozbywać się mikrofalówki.

To nie mikrofalówka jest problemem, tylko sposób podgrzewania

O ile w przypadku mleka kuchenka mikrofalowa może degradować jego walory smakowe, o tyle w przypadku wody nie musimy rezygnować z mikrofali, wystarczy prosty trik. Zamień szklankę na naczynie o szorstkiej powierzchni, możesz dodać drewnianą (nigdy metalową!) łyżeczkę. Wówczas woda podgrzeje się w bardziej widoczny sposób, z bąbelkami pary. Możesz wypróbować też inny sposób, szczególnie gdy uwielbiasz kawę. Ekspres do kawy też potrafi podgrzewać wodę i zrobi to bez najmniejszego ryzyka, dokładnie taką ilość, jaką potrzebujesz do preferowanego w danej chwili napoju. Nasz ranking ekspresów automatycznych ułatwi wybór wymarzonego urządzenia.

Źródło: FDA, opracowanie własne. Zdjęcie otwierające: JCDH / Shutterstock

Część odnośników to linki afiliacyjne lub linki do ofert naszych partnerów. Po kliknięciu możesz zapoznać się z ceną i dostępnością wybranego przez nas produktu – nie ponosisz żadnych kosztów, a jednocześnie wspierasz niezależność zespołu redakcyjnego.

Artykuł Nie podgrzewaj wody i mleka w mikrofalówce. Oto dlaczego to zły pomysł pochodzi z serwisu ANDROID.COM.PL - społeczność entuzjastów technologii.