MSL wykrywa dekan, undekan i dodekan

Największe cząsteczki organiczne z dotychczas wykrytych na Marsie.

Mar 28, 2025 - 06:39
 0
MSL wykrywa dekan, undekan i dodekan

Największe cząsteczki organiczne z dotychczas wykrytych na Marsie. Łazik MSL Curiosity wykrył duże cząsteczki organiczne na Marsie – dekan, undekan i dodekan. Jest to ważne odkrycie, rzucające nowe światło na poszukiwanie życia na Czerwonej Planecie.

Łazik Mars Science Laboratory (MSL) „Curiosity” wylądował we wnętrzu krateru Gale 6 sierpnia 2012 roku o godzinie 07:17 CEST. Przez kolejne lata łazik MSL badał dno krateru Gale, aż do zboczy wzgórza Mt Sharp (Aeolis Mons). Pod koniec zeszłego roku łazik Curiosity opuścił wąwóz Gediz Vallis i skierował się ku pobliskiemu regionowi, w którym rzeźba terenu z dużym prawdopodobieństwem powstała wskutek działalności wody.

Jednym z celów misji MSL jest poszukiwanie związków organicznych. Łazik w czerwcu 2019 skokowy wzrost zawartości atmosferycznego metanu – aż do rekordowych ilości. Wcześniej, w 2013 roku, łazik po odwiercie w skale o nazwie “Cumberland” wykrył wiele różnych prostych związków organicznych. Wiercenia tej skały dokonano 19 maja 2013 roku. Wśród wykrytych związków znalazły się chlorobenzen i kilka dichloroalkanów, jak dichloroetan, dichloropropan i dichlorobutan.

Na ty mnie skończyły się analizy danych ze skały Cumberland. Ponad dekadę po pomiarach NASA poinformowała o nowych wynikach analizy danych. Tym razem udało się wykryć znacznie dłuższe związki organiczne -dekan, undekan i dodekan. Są to najdłuższe z dotychczas wykrytych związków organicznych na Marsie.

Dekan, undekan i dodekan – odkrycie w skale Cumberland / Credits – NASA

Odkrycie dekanu, undekanu i dodekanu ma duże znaczenie dla poszukiwania życia na Czerwonej Planecie. Naukowcy uważają, że te związki organiczne powstały wskutek rozpadu od kwasów tłuszczowych. (Rozpad był wynikiem podwyższonej temperatury wewnątrz instrumentu badawczego SAM – Sample Analysis at Mars). Co ważne, na Ziemi kwasy tłuszczowe mogą powstać zarówno w wyniki działalności życia jak i w abiotycznych procesach. Jednakże, typowo bez obecności życia powstają jedynie krótsze kwasy tłuszczowe. Jest to mocny sygnał, że wykryte w skale Cumberland związki organiczne są wynikiem procesów dawnego prostego życia.

Skała Cumberland ma dobry skład, by “zakonserwować” związki organiczne, a naukowcy uważają, że dłuższe związki organiczne mogą się w niej skrywać. Instrument SAM nie jest jednak zaprojektowany, by móc wykrywać takie związki organiczne z wystarczającą czułością.

Poszukiwanie śladów dawnego życia na Marsie wymaga bardziej zaawansowanych metod pomiarów – dlatego też planowana jest (z dużymi problemami) misja Mars Sample Return, która będzie w stanie sprowadzić próbki na Ziemię. Do obecnie tworzonej misji MSR, będącej kooperacją pomiędzy NASA a ESA, próbki są zbierane przez łazik Perseverance.

Misja MSL jest komentowana w wątku na Polskim Forum Astronautycznym.

(NASA)