Trump jedzie pługiem po NASA. Gateway, Mars Sample Return, Orion i SLS do zaorania

Propozycja budżetu administracji Trumpa na rok 2026, opublikowana 2 maja to dramat dla tej słynnej agencji kosmicznej wychwalanej pod niebiosa przez ostatnich 50 lat w amerykańskiej filmografii. Po obecnym prezydencie NASA będzie już tylko cieniem swojej dawnej chwały.

Mogłoby się wydawać, że żyjemy w czasach drugiego wyścigu kosmicznego, wszak Stany Zjednoczone oraz Chiny otwarcie ścigają się o to, kto pierwszy postawi ludzi na powierzchni Księżyca w XXI wieku. Program Artemis od samego początku idzie jak po grudzie i składa się głównie z ładnych grafik, animacji i opóźnień wszystkiego w rzeczywistości. Teraz okazuje się, że będzie jeszcze gorzej.

Proponowany przez administrację Cheetosa (to nie moje, to MakeLifeHarder i Michał Marszał) budżet znacząco ogranicza środki dostępne na realizację programu księżycowego.

Administracja planuje obciąć aż 879 milionów dolarów z dotychczasowych programów eksploracji załogowej, wycofać rakietę Space Launch System (SLS) oraz kapsułę Orion po kolejnych dwóch lotach, zastąpić je systemami komercyjnymi i całkowicie zrezygnować z budowy stacji kosmicznej Gateway na orbicie wokół Księżyca.

Zestaw Space Launch System (SLS) i Orion jak na razie zrealizował tylko dwie misje, testową w 2014 roku i bezzałogową misję Artemis 1, w której w 2022 roku kapsuła Orion bezzałogowo okrążyła Księżyc i wróciła na Ziemię.

Teraz plan jest taki, aby zestaw ten wykonał jeszcze misję Artemis 2 (załogowy lot wokół Księżyca) oraz Artemis 3 (pierwsze załogowe lądowanie na Księżycu w XXI wieku), a następnie odszedł do historii.

Ale jak to Gateway do skasowania?!

Brzytwa budżetowa wyjątkowo dotkliwie dotknie plany budowy stacji kosmicznej Gateway, która miałaby krążyć wokół Księżyca i być swoistym portem przesiadkowym dla astronautów, podróżujących z Ziemi na Księżyc. Pierwotnie stacja miała pojawić się na orbicie Księżyca w 2027 roku. Mało tego, główny moduł mieszkalny stacji o nazwie HALO jest już gotowy i zaledwie kilka tygodni temu dotarł do Stanów Zjednoczonych z Włoch, gdzie powstawał przez ostatnie lata.

Według nowej propozycji budżetowej stacja Gateway ma nigdy nie powstać, a program jej budowy ma być natychmiast anulowany. Boli, prawda?

Nie da się tak naprawdę jednoznacznie ocenić całej propozycji. Łatwo się bowiem oburzyć na niszczenie programu kosmicznego agencji. Rzeczywistość jest jednak bardziej skomplikowana. Od samego początku programu Artemis pojawiały się głosy mówiące, iż rakieta SLS jest całkowicie nieopłacalna. Jeszcze kilka lat temu mówiło się, że każdy start rakiety będzie kosztował astronomiczne miliard dolarów. Z biegiem lat szacunki stawały się coraz gorsze. Teraz mówi się, że każdy start tej rakiety (wraz z kosztami jej rozwoju) to aż 4 miliardy dolarów. W tym kontekście skasowanie SLS jest rozsądnym rozwiązaniem i powinno się dokonać już lata temu.

Zamiast tego administracja planuje zainwestować w komercyjne alternatywy, które są postrzegane jako bardziej ekonomiczne i skalowalne w przypadku ambitnych misji księżycowych. Firmy takie jak SpaceX i Blue Origin, które już podpisały kontrakt na opracowanie załogowych lądowników księżycowych, mają tutaj odegrać wiodącą rolę. Rakiety Starship firmy SpaceX i New Glenn firmy Blue Origin wydają się być projektowane właśnie do takich misji kosmicznych. Warto jednak pamiętać, że SpaceX już dawno temu miał zbudować lądownik księżycowy będący ewolucją Starshipa. Tymczasem Starship jak na razie ma problemy z wykonaniem lotu orbitalnego i powrotem na Ziemię. A od tego etapu do etapu lądownika księżycowego jeszcze bardzo długa droga.

Łudzi się ten, kto myśli, że cięcia dotkną tylko program Artemis. Opublikowana propozycja budżetu zakłada obcięcie aż 6 miliardów dolarów w porównaniu z 2025 rokiem, czyli usunięcie aż 25 proc. środków finansowych. Gdyby taki budżet został zatwierdzony, możemy zapomnieć o misji przywiezienia próbek skał z powierzchni Marsa (Chiny planują to na 2030 rok), czy o satelitach monitorujących klimat na powierzchni Ziemi.

Good luck USA! Sami sobie wybraliście takiego prezydenta.

Artykuł Trump jedzie pługiem po NASA. Gateway, Mars Sample Return, Orion i SLS do zaorania pochodzi z serwisu PULS KOSMOSU.