Podziemna rotunda i współczesna agora. Tak rośnie nowe muzeum w Poznaniu
Nowa siedziba Muzeum Powstania Wielkopolskiego w Poznaniu ma szansę stać się jednym z najważniejszych punktów na mapie nie tylko miasta, ale i całego województwa.

Spis treści:
U stóp Wzgórza Świętego Wojciecha w Poznaniu powstaje nowoczesny kompleks muzealny z podziemną rotundą, kopułą ze świetlikiem i miejskim placem będącym współczesną agorą. To nie tylko miejsce pamięci i refleksji, ale także przestrzeń spotkań i budowania wspólnoty.
Nowe muzeum w Poznaniu
Sercem nowego Muzeum Powstania Wielkopolskiego będzie wspomniana podziemna rotunda. To przestrzeń stałej wystawy, której konstrukcja właśnie nabiera kształtów. Prace koncentrują się na wykonaniu centralnej części muzeum, czyli kolistego wnętrza zwieńczonego kopułą z umieszczonym w jej zworniku świetlikiem. Będzie on widoczny na powierzchni, w środku miejskiego placu, który stanie się centrum nowego układu urbanistycznego.
Plac, inspirowany ideą greckiej agory, otoczą cztery muzealne pawilony. Ich rozczłonkowana forma nawiązuje do historycznego charakteru miejsca, nie konkurując z dominującym nad wzgórzem kościołem św. Wojciecha. Przeciwnie, świątynia ma być naturalnym punktem odniesienia i częścią przestrzeni muzealnej. Sam plac stanie się miejscem debat, wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych, tworząc przestrzeń do wymiany myśli, emocji, doświadczeń. W czasach rosnącej polaryzacji społecznej i chaosu informacyjnego ma pełnić funkcję współczesnej agory, a więc przestrzeni porozumienia.
Muzeum inspirowane wartościami
Zaprojektowany układ podkreśla wartości, które przyświecały powstańcom. To współpraca, wspólnota i zaangażowanie. Architekci chcą, by muzeum nie tylko opowiadało historię, ale też umożliwiało współczesnym mieszkańcom Poznania i Wielkopolski spotkania „twarzą w twarz”, z dala od wirtualnego szumu.
– Historia Powstania Wielkopolskiego przypomina nam o wartości wspólnoty. Źródłem jego sukcesu było silne poczucie przynależności Wielkopolan do polskiej społeczności, u podstaw którego leżała współpraca, integracja i systematyczne budowanie więzi. Te same wartości były punktem wyjścia dla koncepcji muzeum, w którego centrum jest miejski plac, przestrzeń publicznej debaty pogłębiającej społeczne relacje – tłumaczy architektka Małgorzata Dembowska.
Budowa muzeum rozpoczęła się na przełomie 2023 i 2024 roku. Obecnie trwają prace przy kondygnacjach podziemnych, które pomieszczą m.in. wystawę główną o powierzchni niemal 3000 m kw. W kolejnych etapach powstaną także audytorium, biblioteka oraz sale warsztatowe, a całość połączy otwarta przestrzeń publiczna.
Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 roku w Poznaniu i trwało do lutego 1919 roku. Było zbrojnym wystąpieniem Polaków przeciwko niemieckim władzom, którego celem było przyłączenie Wielkopolski do odradzającej się Polski. Powstanie zakończyło się sukcesem. Zdobyty teren uznano za część państwa polskiego, co potwierdził traktat wersalski. Warto podkreślić, że to jedno z nielicznych zwycięskich powstań w historii Polski.
Nasz autor
Mateusz Łysiak
Dziennikarz podróżniczy, rowerzysta, górołaz. Poza szlakiem amator kuchni włoskiej, popkultury i języka hiszpańskiego.