Po raz pierwszy przeprowadzono udany przeszczep pęcherza moczowego

Amerykańscy chirurdzy wykonali pierwszy na świecie przeszczep ludzkiego pęcherza moczowego. Ta historyczna operacja, będąca wynikiem wieloletnich badań, otwiera drzwi do lepszego leczenia osób z dysfunkcją pęcherza. Cierpiący na chorobę nowotworową pacjent przy okazji przeszedł przeszczep nerki.

Operacja została przeprowadzona w Centrum Medycznym im. Ronalda Reagana w Los Angeles 4 maja tego roku. Zespołem chirurgów kierował dr Nima Nassiri, dyrektor University of California Los Angeles (UCLA) Vascularized Composite Bladder Allograft Transplant Program, przy wsparciu dra Inderbira Gilla z University of Southern California (USC).

Pierwszy przeszczep pęcherza moczowego

– Przeszczepy pęcherza moczowego były głównym obszarem zainteresowań naukowych dr. Nassiri, odkąd kilka lat temu przyjęliśmy go do UCLA – powiedział dr Mark Litwin, szef urologii w UCLA. – Niezwykle satysfakcjonujące jest widzieć, jak przenosi pracę z laboratorium na pacjentów – dodał.

Nassiri i Gill współpracowali wcześniej przez kilka lat, co zaowocowało nowymi technikami chirurgicznymi. Sama operacja była niezwykle skomplikowana i wymagała wielu lat badań. Liczne procedury przedkliniczne przeprowadzono w USC i OneLegacy – organizacji zajmującej się pozyskiwaniem narządów w Południowej Kalifornii. Zresztą to OneLegacy dostarczyło narządy do transplantacji.

41-letni Oscar Larrainzar – stracił większość pęcherza podczas operacji usunięcia guza. Pozostała część była zbyt mała i do tego uszkodzona, aby mogła prawidłowo pracować. Pęcherz przeciętnego mężczyzny może pomieścić do 700 mililitrów płynu, ale to, co pozostało z pęcherza Larrainzara, mogło pomieścić tylko 30 mililitrów. Co więcej, pacjent wcześniej cierpiał też na chorobę nowotworową nerek i z tego powodu zostały one usunięte. Był dializowany przez siedem lat.

Podczas złożonej procedury chirurdzy przeszczepili nerkę dawcy, a potem pęcherz. Następnie nową nerkę połączono z nowym pęcherzem, stosując wypracowane wcześniej przez Nassiriego i Gilla techniki. Cała procedura trwała około ośmiu godzin. Nerka podjęła pracę niemal natychmiast po operacji i po zabiegu nie było konieczności przeprowadzania dializ, a mocz prawidłowo był odprowadzany do nowego pęcherza. Niedługo potem pacjent mógł normalnie oddawać mocz, czego nie był w stanie robić od siedmiu lat.

Długie przygotowania

Największe ryzyko podczas przeszczepu to potencjalne odrzucenie narządu przez organizm i skutki uboczne spowodowane obowiązkowymi lekami immunosupresyjnymi podawanymi w celu zapobiegania odrzuceniu narządu. – Ze względu na konieczność długotrwałej immunosupresji, najlepszymi kandydatami są obecnie osoby, które już przyjmują tego typu leki – powiedział Nassiri.

Dysfunkcji pęcherza moczowego doświadczają miliony osób na całym świecie. Obecne leczenie ciężkich przypadków, gdzie pęcherz został usunięty z powodu różnych schorzeń, obejmuje stworzenie z części jelita zbiornika moczowego. Jednak ta metoda, jak przyznał Gill, powoduje komplikacje w 80 proc. przypadków.

Przeszczepy pęcherza nie były wcześniej wykonywane, częściowo ze względu na skomplikowaną strukturę naczyniową tego obszaru organizmu i techniczną złożoność procedury. W ramach przygotowań Nassiri i Gill przeprowadzili liczne przeszczepy u zmarłych osób, którzy nadal byli podłączeni do respiratorów, w tym pierwsze w historii robotyczne pobranie pęcherza. Ćwiczyli również pozyskanie pęcherza bez użycia robota, co pozwoliło im udoskonalić technikę.

Przełomowa operacja

– Ta operacja jest historycznym momentem w medycynie i może wpłynąć na sposób, w jaki leczymy pacjentów z wysoce objawowymi „terminalnymi” pęcherzami, które już nie funkcjonują. Transplantacja to ratująca życie i poprawiająca jego jakość opcja leczenia wielu schorzeń dotyczących głównych narządów, a teraz pęcherz może zostać dodany do tej listy – powiedział Gill. – Pomimo złożoności przypadku wszystko poszło zgodnie z planem, a operacja zakończyła się sukcesem. Pacjent czuje się dobrze i jesteśmy zadowoleni z jego dotychczasowych postępów klinicznych – dodał.

Nadal nie wiadomo, jak przeszczepiony pęcherz będzie się sprawował w dłuższej perspektywie, ale chirurdzy są optymistycznie nastawieni i sugerują, że może to być początek czegoś wyjątkowego i bardzo potrzebnego milionom ludzi na całym świecie żyjących z chorobą pęcherza i jego dysfunkcją.

Lekarze planują cztery kolejne operacje w ramach badania klinicznego dotyczącego przeszczepów pęcherza.

Źródło: University of California w Los Angeles, Science Alert, fot. Pexels/ Weverton Oliveira/ CC0