Kim są augustianie? To musisz wiedzieć o zakonie nowego papieża Leona XIV

Spis treści:

1. Augustianie – jeden z najstarszych katolickich zakonów na świecie
2. Rozwój i ekspansja zakonu augustianów
3. Jak augustianie trafili do Polski?
4. Zasady augustiańskie – czego można spodziewać się po papieżu Leonie XIV

Analizując wybór nowego papieża zwraca się uwagę na parę ważnych czynników związanych z tożsamością Ojca Świętego. W przypadku Leona XIV, który w efekcie ostatniego konklawe został mianowany najważniejsza osobą w państwie kościelnym, są to chociażby jego pochodzenie (pierwszy papież z Ameryki Północnej) czy imię papieskie, jakie nadał sobie Robert Prevost. Nie można przy tym zapominać o zakonie, z którego pochodzi duchowny. Ta wspólnota definiuje wyznawane przez papieża Leona XIV wartości, które będą rzutować na nadchodzący pontyfikat.

Augustianie – jeden z najstarszych katolickich zakonów na świecie

Początki zakonu sięgają działalności św. Augustyna z Hippony (współcześnie Annaba w Algierii). Na przełomie IV i V w. powołał duchowną wspólnotę, łączącą modlitwę i ubóstwo w braterskiej miłości. Już na początku działalności silny akcent kładziony był na braterstwo członków, polegające na życiu we wspólnocie oraz dzieleniu się dobrami materialnymi z innymi. Zasady te stały się pierwowzorem późniejszych reguł panujących w zakonie augustianów.

Po śmierci św. Augustyna wyznacznikami zasad wspólnoty stały się spisane przez założyciela „Reguły”. We Włoszech (szczególnie na terenie Toskanii) w XII–XIII w. zaczęły powstawać wspólnoty augustiańskich pustelników, oddanych w pełni spisanym przez św. Augustyna zasadom. Z czasem wraz z rozwojem kultywujących życie w ubóstwie zakonów żebraczych doszło do zjednoczenia wspólnot pustelniczych w pełnoprawny zakon duchowny. Formalny początek zakonu możemy więc datować na 1256 r., kiedy to papież Aleksander IV wydał bullę (urzędowy dokument papieski), powołującą Zakon Braci Pustelników św. Augustyna.

Rozwój i ekspansja zakonu augustianów

Sprawny rozwój doprowadził sytuacji, w której augustianie stali się jednym z głównych średniowiecznych zakonów żebraczych (obok dominikanów, franciszkanów i karmelitów). Duchowni z tej wspólnoty prowadzili głównie działalność duszpasterską (głoszenie kazań religijnych) oraz naukową (zgłębianie i nauczanie filozofii i teologii).

Jednym z najważniejszych naukowych przedstawicieli augustianów był Egidiusz z Rzymu, związany z paryskim uniwersytetem Sorbona. Co ciekawe, z zakonem św. Augustyna związany był także Marcin Luter. Zanim podjął działania reformatorskie, wstąpił w 1505 r. do augustianów w niemieckim Erfurcie.

Jak augustianie trafili do Polski?

W 1342 r. król Kazimierz III Wielki w celu rozbudowy krakowskiego uniwersytetu sprowadził z Czech do Krakowa augustianów, którzy w tamtych czasach uznawani byli za najbardziej uczoną wspólnotę. Według legendy, decyzja króla o sprowadzeniu duchownych oraz zbudowaniu im kościoła i klasztoru spowodowana była wyrzutami sumienia Kazimierza Wielkiego, który wcześniej miał doprowadzić do śmierci wikariusza katedry wawelskiej – Marcina Baryczki. Wybudowany dla przybyszy klasztor św. Katarzyny stał się augustiańskim centrum na ziemiach Polski. Zakonnicy prowadzili m.in. bibliotekę, archiwum oraz wykłady na Akademii Krakowskiej.

Klasztor działał w swoim kształcie do czasów zaborów. Austriacy w 1796 r. przekształcili go na magazyn wojskowy dla swojej armii. Działania zaborców były początkiem dewastacji obiektu, który do połowy XIX w. służył m.in. za skład siana, zboża i paszy.

Obecnie w Polsce działają trzy klasztory augustiańskie:

• główny św. Katarzyny w Krakowie, który przetrwał czasy zaborów,
• Klasztor pw. Matki Boskiej Dobrej Rady w krakowskim Prokocimiu,
• Klasztor Matki Bożej Pocieszenia w Łomiankach pod Warszawą.

Ich działalność skupia się przede wszystkim na duszpasterstwie oraz promocji wartości św. Augusta na terenie naszego kraju.

Zasady augustiańskie – czego można spodziewać się po papieżu Leonie XIV

Reguły spisane przez twórcę zakonu przez lata towarzyszyły augustiańskim duchownym. Najważniejsza z nich, dotycząca braterstwa we wspólnocie może odnosić się do wartości, jaką jest równość w społeczeństwie. Byłaby to więc kontynuacja myśli papieża Franciszka, który jako fundament traktował włączająca rolę kościoła.

Istotna jest też augustiańska reguła ubóstwa, która mówi o zaopatrywaniu się jedynie w dobra, których się potrzebuje. Jest to kolejny czynnik, który może charakteryzować rządy nowego papieża jako takie, które będą miały na celu troskę o każdego wiernego, bez względu na poziom zamożności. Wartość wspólnoty potwierdzona jest jeszcze w regule o miłości kierowanej do każdego człowieka, z którym augustianie chcą tworzyć równą wspólnotę wiernych.

Źródło: augustianie.pl