Ustępuje popularnością swoim sąsiadom, ale jest jednym z najciekawszych obszarów Turcji

Spis treści:

1. Niewielkie, ale zdecydowanie warte uwagi
2. Jakie atrakcje zapewnia morze Marmara?

Gdyby przeprowadzić ankietę na temat mórz okalających z trzech stron Turcję, zapewne większość osób bez zawahania wskazałaby na Morze Czarne, Egejskie i Śródziemne. Jesteśmy przekonani, że morze Marmara wymieniliby tylko nieliczni. Trudno się temu dziwić. Pierwsze jest doskonale znane geograficznie, natomiast kolejne dwa stanowią najpopularniejszy cel turystycznych wojaży.

Niewielkie, ale zdecydowanie warte uwagi

Mówiąc o morzu Marmara, na myśli trzeba mieć śródlądowe morze we wschodniej części Morza Śródziemnego. Znajduje się między Półwyspem Bałkańskim a Azją Mniejszą, w całości w granicach Turcji.

Powierzchnia i głębokość

Morze Marmara nie jest ani zbyt rozległe, ani zbyt głębokie. Rozciąga się na powierzchni 11472 kilometrów kwadratowych. Mierzy 280 km długości i 80 km szerokości, a jego średnia głębokość to zaledwie 324 m (maksymalna – 1389 m).

Dla porównania, Morze Czarne, z którym łączy się za pośrednictwem cieśniny Bosfor, ma powierzchnię 422000 kilometrów kwadratowych, a jego średnia głębokość to 1315 m. Z kolei Morze Egejskie, połączone z opisywanym zbiornikiem cieśniną Dardanele, zajmuje obszar o powierzchni 196350 kilometrów kwadratowych i ma średnią głębokość na poziomie 377 m.

To prawda, przyglądając się morzu Marmara na mapie, można pomylić je z jeziorem. Co prawda Jezioro Genewskie, największe w Europie Zachodniej, jest od niego zdecydowanie mniejsze, ale Morze Kaspijskie, największe jezioro na świecie, zajmuje ponad 30-krotnie większy obszar! Poza tym odpływy morza Marmara nie są wyraźnie widoczne, co w połączeniu z dość skromną powierzchnią rzeczywiście pozwala odnieść wrażenie, że patrzy się na jezioro. Nie można jednak zapomnieć o znaczeniu tego zbiornika, zarówno geograficznym i gospodarczym, jak i turystycznym.

Znaczenie morza Marmara

Morze Marmara łączy Morze Czarne z Egejskim i stanowi umowną granicę oddzielającą Azję i Europę. Przebiega tamtędy międzynarodowa droga morska, mająca ogromne znaczenie gospodarcze. Rybołówstwo jest tam dobrze rozwinięte, a u jego wybrzeża znajdują się ważne tureckie porty:

• Stambuł,
• Gemlik,
• Bandirma,
• Izmit,
• Derince.

Ekosystem morza Marmara jest domem dla ponad 1200 gatunków ryb, licznych bezkręgowców, ssaków i ptaków. Licznie występują tam tuńczyki, sardele, sardynki i makrele. W jego wodach żyją głowonogi – kałamarnice i ośmiornice – homary i kraby, a nad powierzchnią szybują mewy, rybitwy i majestatyczne kormorany i pelikany. Żyje tam także wiele gatunków zagrożonych, w tym mniszka śródziemnomorska, której populacja składa się z około 500 osobników.

Jakie atrakcje zapewnia morze Marmara?

Wiele turystycznych atrakcji Turcji znajduje się nad Morzem Egejskim. Wystarczy wskazać choćby Izmir – starożytne miasto, uchodzące za „najbardziej zachodnie” w całym kraju. Nie oznacza to jednak, że wybrzeże morza Marmara nie ma niczego do zaoferowania. Wprost przeciwnie. Region ten ma wyjątkowe znaczenie historyczne i kulturowe. Tereny te były zamieszkiwane już w czasach starożytnych, a w okresie rzymskim i bizantyjskim nastąpił ich dynamiczny rozwój.

Poza tym panują tam doskonałe warunki do wypoczynku. Cała linia brzegowa jest usiana pokrytymi złotym piaskiem i w mniejszym stopniu drobnym żwirem plażami. Woda jest czysta i przyjemnie ciepła. Latem osiąga około 23 stopnie Celsjusza, choć lokalnie temperatura wzrasta nawet do 29 stopni Celsjusza. Wzdłuż wybrzeża rozciągają się wioski i nastrojowe małe miasteczka. Znajduje się tam także kilka dużych miast. Jakie miejsca warto zwiedzić na wybrzeżu morza Marmara?

Stambuł, największe miasto Turcji

Dawna stolica kraju to jedno z nielicznych miast rozciągających się na terenie Europy i Azji, gdzie łączą się kultury zachodu i orientu. Już sama lokalizacja jest zapowiedzią niezwykłych atrakcji, które czekają tam na przyjezdnych.

Stambuł to miasto bazarów (największym i najstarszym jest Kapalıçarşı) i meczetów (jest ich tam ponad 3100). Ich kopuły są doskonale widoczne ze Złotego Rogu, naturalnej zatoki cieśniny Bosfor. Inne atrakcje miasta to między innymi:

• Hagia Sophia, czyli Świątynia Mądrości Bożej, uznawana za jedną najwspanialszych świątyń chrześcijańskich,
• Topkapi, czyli wspaniały pałac, który przez ponad 380 lat pełnił funkcję rezydencji sułtanów Imperium Osmańskiego,
• łaźnie parowe, czyli nieodłączny element kultury tureckiej, zainspirowany łaźniami rzymskimi,
• wieża Galaty, czyli 63-metrowa budowla górująca nad Złotym Rogiem, będąca jednym z najcharakterystyczniejszych symboli Stambułu.

Bursa, pierwsza stolica Imperium Osmańskiego

Pierwsze centrum władzy Osmanów dziś jest czwartym największym miastem w Turcji. Do dziś zachowały się tam liczne zabytki z tego okresu, w tym słynny Zielony Meczet, wybudowany w latach 1419–1424 z polecenia Mehmeda I. Warte odwiedzenia jest też wzgórze Hisar, gdzie znajdują się grobowce sułtana Osmana i Orhana, jego syna.

Bursa to także ważny ośrodek sportów zimowych ze świetnie rozwiniętą infrastrukturą na górze Uludağ. Znajdują się tam także gorące źródła, siarkowe i żelaziste.

Edirne, miasto z niesamowitymi zabytkami

Miasto założone przez rzymskiego cesarza Hadriana. To właśnie stamtąd Mehmed wyruszył na podbój Konstantynopola. Dziś dawna stolica osmańska przyciąga licznymi zabytkami. Na szczególną uwagę zasługują tamtejsze meczety, w tym:

• kompleks Selimiye – wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, stanowi największe dzieło słynnego architekta Sinana. Wybudowany dla Selima II w latach 1569–1575;
• Üç Şerefeli – ponad 100 lat wcześniej powstał Üç Şerefeli, słynny meczet z trzema balkonami. Architektonicznie stanowi formę przejściową między meczetami seldżuckimi a stylem osmańskim.

Inne atrakcje miasta to między innymi:

• Wieża Macedońska,
• Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne,
• dzielnica Kaleiçi,
• pałac Saray-ı Cedid-i Amire.

Nasz autor

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.